क्या हैं षोडश मुहूर्त जानिए, क्या क्या कर सकतें हैं, इन मुहूर्तो में

तत्र तावत्सर्वकार्योपयोगिशिवद्विघटिका प्रारश्र्यते । अथावस्यके पंचांगशुद्धयभावे शिवमुहूर्त्तानि ।
ईश्वर उवाच ॥
श्रृणु देवि प्रवक्ष्यामि ज्ञानं त्रैलोक्यदीपकम्‌ ।
ज्योतिस्सारस्य यत्सारं देवानामपि दुर्लभम्‌ ॥१॥

न तिथिर्नच नक्षत्रं न योगकरणं तथा ।
कुलिकं यमयोगं च न भद्रा नच चंद्रमा : ॥२॥

न शूलं योगिनी राशिर्न होरा न तमोगुण : ।
व्यतिपाते च संक्रांतौ भद्रायामशुभे दिने ॥३॥

शिवालिखितमित्येतत्सर्वविघ्नोपशांतये ।
कदाचिच्चलते मेरु : सागराश्व महीच्युता : ॥४॥

सूर्य : पतति वा भूमौ वह्निर्वा याति शीतताम्‌ ।
निश्वलश्व भवेद्वायुर्नान्यथा मम भाषितम्‌ ॥५॥

तत्रादौ कथयिष्यामि मुहूर्त्तानि च षोडश ।
गुणत्रयप्रयोगेण चलंत्येव ह्यहर्निशम्‌ ॥६॥

अथ मिश्रप्रकरणं लिख्यते ॥ प्रथम संपूर्ण कार्योंके योग्य दो घडीका शिवलिखित मुहूर्त्त कहते हैं यह मुहूर्त्त पंचांगकी शुद्धि न होनेसे भी शुभ करता है और पंचांगकी शुद्धि सहित तो अतिही श्रेष्ठ है , पूर्वकालमें त्रिपुरासुरको मारनेके समयमें महादेवजीने पार्वतीको कहा था , महादेवजी बोले हे देवि ! त्रिलोकीमें दीपकरूपं ज्ञान और ज्योतिषका सार देवोंको भी दुर्लभ है सो तुमको कहते हैं ॥१॥
जिसमें तिथि , नक्षत्र , योग , करण , कुलिक , यमयोग , भद्रा , अशुभ चंद्रमा , दिशाशूल , योगिनी , राशि , होरा , तमोगुण , व्यतीपात , संक्रांति , अशुभदिन आदिका दोष नहीं लगता है . और संपूर्ण विघ्न शांत होते हैं सो " शिवालिखितनाम " मुहूर्त्त यह है ॥२॥३॥
समय पाकर मेरुपर्वत और समुद्रसहित पृथ्वी भी चल सकती है और सूर्य भी भूमिपर पड सकता है , अग्नि शांत हो सकती है वायु बंद हो सकता है , परन्तु मेरा कहा हुआ यह मुहूर्त्त निष्फल नहीं नाता है ॥४॥५॥
सो ही सोलह मुहूर्त्त तीन गुणोंके प्रयोग करके रातदिन चलते हैं ॥६॥

अथ मुहूर्त्तानि ।
रौद्रं १ श्वेतं २ तथा मैत्रं ३ चार्वटं च चतुर्थकम्‌ ४ ।
पंचमं जयदेवं च ५ षष्ठं वैरोचन ६ तथा ॥७॥

तुरगं सप्तम ७ चैव ह्यष्टमं ८ चाभिजित्तथा ॥
रावणं नवमं ९ प्रोक्तं वालवं दशमं १० तथा ॥८॥

विभीषणं रुद्रसंज्ञं ११ द्वादशं च १२ सुनंदनम्‌ ।
याम्यं त्रयोद्शं १३ ज्ञेयं सौम्यं प्रोक्तं चतुर्दशम्‌ १४ ॥९॥

भार्गवं तिथिसंज्ञं च १५ सविता षोडशं तथा १६ ।

एतानि प्रोक्तकार्येषु नियोज्यानि यथाक्रमात्‌ ॥१०॥


अथ मुहूर्त्तकर्माणि ।
रौद्रे रौद्रतरं कार्य्यं श्वेते कुंजरबंधनम्‌ ॥
स्नानदानादिकं मैत्रे चार्वठे स्तंभनं भवेत्‌ ॥११॥

कार्य्यं यज्जयदेवसंज्ञकवरे सर्वार्थकं साधयेत्तद्वैरोचनसंज्ञके भवति व पट्टाभिषेकं क्रमात्‌ ॥
ज्ञात्वैवं तुरगे च नाम्नि विदिते शस्त्रास्त्रकं साधयेत्स्यात्कार्यं ह्यभिजिन्मुहूर्त्तकवरे ग्रामप्रवेशं सदा ॥१२॥


रावणे साधयेद्वैरं युद्धकार्यं च वालवे ।
विभौषणे शुभं कार्यं यन्त्रकार्यं सुनंदने ॥१३॥


याम्ये भवेन्मारणकार्यमप्यसौ सौम्ये सभायामुपवेशनं स्यात्‌ ।

स्त्रीसेवनं भार्गवके मुहूर्त्ते सावित्रनाम्रि प्रपठेत्सुविद्याम्‌ ॥१४॥
( मुहूर्तोंके नाम ) रौद्र १ , श्वेत २ , मैत्र ३ , चार्वट ४ , जयदेव ५ , वैरोचन ६ , तुरग ७ , अभिजित्‌ ८ , रावण ९ , वालव १० , विभीषण ११ , सुनंदन १२ , याम्य १३ , सौम्य १४ , भार्गव १५ , सविता १६ , यह सोलह मुहूर्त्तोंके नाम हैं सो क्रमसे जुदे जुदे कामोंमें लेने चाहिये ॥७॥१०॥
( मुहूर्त्तोंके कार्य ) रौद्रमुहूर्त्तमें अतिही क्रूर काम करना शुभ है , श्वेतमुहूर्त्तमें हस्तीका बंधन शुभ है और मैत्रमें स्नान दान आदि करना , चार्वटमें स्तंभनकार्य जयदेवमें संपूर्ण शुभकार्य , वैरोचनमें राज्याभिषेक , तुरगमें शस्त्रअस्त्रका कार्य , अभिजित्‌में ग्राम आदिका प्रवेश करना शुभ है ॥११॥१२॥
रावणमें वैरका काम , वालवमें युद्धके कार्य ; विभीषणमें शुभ कार्य , सुनंदनमें यन्त्रोंका काय , याम्यमें मारणका कृत्य , सौम्यमें सभाआदिमें बैठना , भार्गवमें स्त्रीसेवन और सवितामुहूर्त्तमें विद्याका आरंभ करना श्रेष्ठ है ॥१३॥१४॥
क्या हैं षोडश मुहूर्त जानिए, क्या क्या कर सकतें हैं, इन मुहूर्तो में क्या हैं षोडश मुहूर्त जानिए, क्या क्या कर सकतें हैं, इन मुहूर्तो में Reviewed by कृष्णप्रसाद कोइराला on मई 21, 2020 Rating: 5

कोई टिप्पणी नहीं:

ads 728x90 B
Blogger द्वारा संचालित.